Vpro Sander En De Socials Sander Schimmelpenninck Hr C Diederick Bulstra Photography

Sander Schimmelpenninck neemt de wetteloosheid op sociale media onder de loep

De polarisatie neemt toe, het vertrouwen in democratische instituten daalt en politici, wetenschappers en journalisten worden steeds vaker bedreigd. Sander Schimmelpenninck onderzoekt in het vierdelige Sander en de socials de vergaande invloed van sociale media op deze ontwikkelingen. Hij gaat hiervoor onder meer in gesprek met journalisten, moderators, filosofen, advocaten en trollenjagers. Hoe ondermijnt het gebruik van sociale media onze democratie en waarom doet niemand iets?

Sociale media hebben een grote invloed op onze samenleving en de politiek, onder meer door algoritmes die mensen eenzijdige of valse informatie voorschotelen, door hun doorslaggevende rol in verkiezingen en debatten, door de onvermijdelijke polarisatie en de ongelimiteerde haatcampagnes. Politici, wetenschappers, journalisten, eigenlijk iedereen die zich uitspreekt in het maatschappelijk debat krijgt te maken met online haat. Sander Schimmelpenninck, die zelf het debat ook niet schuwt, krijgt eveneens geregeld te maken met bedreigingen. De schelders en bedreigers waren in de offline wereld nooit met hun gedrag weggekomen. Waarom online wél? Waarom wordt daar niet gehandhaafd?

Voor Sander is posten op X een keuze; wanneer hij stopt, stoppen ook de bedreigingen. Voor anderen is dat geen optie. Een politicus bijvoorbeeld, kan niet weglopen van het online debat. Hoe zorgen we ervoor dat de online wereld ook een veilige omgeving wordt en dat mensen hun werk kunnen blijven doen? Nu lijken het vooral de grote techbedrijven die online de dienst uitmaken. Hoe kunnen we hen verantwoordelijk houden? En wie zouden éigenlijk de wetten en regels op sociale platforms moeten bepalen? 

In de serie Sander en de socials gaat Schimmelpenninck op zoek naar antwoorden op deze vragen. Hij gaat hiervoor in gesprek met journalisten, trollenjagers, Facebookmoderatoren, filosofen, advocaten, politici en OM-medewerkers. Ook spreekt hij mensen die werden misleid door desinformatie en met gedupeerden van online haat. Wat voor invloed heeft dit op hen? Sander houdt daarbij ook zijn eigen gedrag onder de loep. Want is zijn eigen gedrag niet net zo schadelijk als dat van vele anderen?

Sander en de socials, vanaf maandag 30 oktober, 21.10 uur, VPRO, NPO 3 en NPO Start

Foto: Diederick Bulstra Photography